ارتباط متقابل حضرت فاطمه و حضرت مهدی(علیهمالسّلام)
امام زمان(عجّلاللهتعالیفرجهالشّریف) در یکی از نامههای خود میفرمایند:«وَفیاِبنَهرَسُولاللهلیاُسوهٌ حَسَنه»، دختر رسول خدا، الگو و اسوهی نیکویی برای من است(عوالم العلوم و المعارف ج1، ص۱۰).
الگوبرداری حضرت ولی عصر، منجی بشریّت، از کوثر ولایت، فاطمهی زهرا(سلاماللهعلیها)، شایان توجّه و دقّت بسیار است.
چنانکه میدانیم مسألهی الگو و الگوبرداری دارای معنا و مفهوم والایی است. در واقع، هر انسانی باید برای خود الگوی رفتاری و فکری داشته باشد و آن الگو دارای ویژگیهای خاصی باشد تا بتواند انسان را در مسیر صحیح و رو به کمال حرکت دهد. به عبارت دیگر، الگو باید اسوهی حسنه باشد. در همین راستا در سخن امام زمان (عجّلاللهتعالیفرجهالشّریف) که میفرماید: «الگوی من فاطمه (سلاماللهعلیها) است» چند نکته وجود دارد:
۱ـ وقتی حجّت خدا برای خود الگویی در نظر دارد به طریق اولی ما هم باید الگو داشته باشیم؛
2ـ حضرت در این روایت، با لفظ اسوهی حسنه بر اهمّیت انتخاب یک الگوی برتر تأکید نموده و در اصل شاخصههای الگوی مناسب را متذکّر میشود. همانطور که در قرآن نیز آمده است: «لقد کان فی رسول الله اسوه حسنه لمن کان یرجوا الله و الیوم الاخر و ذکروا الله کثیراً» (دعائم الإسلام، ص۱۸۹).
۳ـ این روایت، بیان کنندهی وجود رمز و پیوندی است بین این دو بزرگوار که باید به آن دست یافت.
فاطمهای که محور آفرینش است یا أحمد لولاک لما خلقتالافلاک و لولا علی لما خلقتک و لولا فاطمه لما خلقتکما
فاطمهای که امّ ابیها است؛ فاطمهای که حبیبهی خداست. بنابراین هر کس ادّعا میکند که پیرو امام زمان است و دلش برای ایشان میتپد باید رنگ و بوی فاطمی داشته باشد. نکتهی مهمتر آن که خانهای که نور فاطمه داشته باشد یعنی راضی به رضای فاطمه(سلاماللهعلیها) و غضبناک به غضب وی باشد، آن خانه مأمن و پایگاه مهدی فاطمه است.
رمز این پیوند چیست؟
فاطمه شخصیّتی است که به مقامی رسیده که پدر بزرگوارش دربارهی او میفرماید: «دخترم فاطمه، حوریه ایست به صورت آدمیان».
فاطمه شخصیّتی است که همسرش به همسری با او مینازد و افتخار میکند: «من به فاطمه و پدرش مباهات میکنم آن گاه به رسول خدا(صلّیاللهعلیهوآله) میبالم که فاطمه را به همسری من درآورد».
فاطمه همانند شب قدر است که شناخت او مستلزم درک لیلهالقدر است. بنابر روایتهای معتبری که از امامان معصوم رسیده، حقیقت «لیلهالقدر» را، وجود فاطمهی زهرا(علیهاالسّلام) معنا کردهاند. همانگونه که عظمت شب قدر برای انسانها پنهان است، قدر و منزلت فاطمه(علیهاالسّلام)نیز برای مردم ناشناخته مانده است. امام صادق(علیهالسّلام) میفرماید: «لَیْلَه فاطِمَه وَ الْقَدْر الله فَمَنْ عَرَفَ حَقَ مَعْرِفَتها فَقَدْ اَدْرَکَ لَیْلَه الْقَدْرِ…»؛ لیله، فاطمه است و قدر الله. از این رو، هر آن که به شناخت حقیقی فاطمه(علیهاالسّلام) توفیق یابد، بیگمان، شب قدر را درک کرده است.
خلقت هستی طفیل هست او چرخ میچرخد به میل دست او
لیله القدر است و مخفی قدر او شرح ها دارد علوم صدر او
۳. فاطمه هم رحمت خدا بر خلق است و هم حجّت خدا بر پیشوایان و امامان معصوم(علیهمالسّلام): امام عسکری(علیهالسّلام) میفرماید: «نحن حجج اللّه على خلقه و جدّتنا فاطمه حجه اللّه علینا»(بحرانی،عوالمالعلوم والمعارفص:1030) و این شخص است که الگوی مهدی و نیز الگوی همهی انسانهایی است که در مسیر کمال و اعتلای انسانی حرکت میکنند. از این رو، وقتی به او روآوردی نیازی به اسوه و الگوی دیگری نداری. حال ببینیم ویژگیهای این الگو چیست که به عنوان اسوهی حسنه برای مهدی (عجّلالله تعالیفرجهالشّریف) مطرح میشود و سپس دریابیم که رمز این پیوند زیبا چیست؟
در پاسخ به این سؤال میتوان گفت: در واقع مهمترین، حیاتیترین و حسّاسترین رفتار حضرت زهرا(سلاماللهعلیها) که با اقدام به آن، دشمنان رسالت و امامت مأیوس شدند و مسیر رسالت و امامت باز شد و سرهای سرکشان شکست و اگر این اقدام نمیبود اکنون خبری از اسلام نبود، آن است که آن حضرت در فقدان رسول خدا یک تنه در برابر انبوه دشمنان رسالت ایستاد و از امام زمانش دفاع کرد و با نثار جان خویش، امام به حق را به جهانیان معرّفی نمود. با این اقدام، حضرت بهترین سرمشق سعادت را برای بشریت به ارمغان آورد و راه کمال را به آنان نشان داد. در واقع ایشان درس ولایتمداری، با ولایت زندگی کردن، پشت ولایت ایستادن و در یک کلام درس امامشناسی را به بشریت داد. معنای انتظار مهدی در عصر غیبت نیز با این حرکت فاطمه روشن میگردد.
فاطمه ما را هدایت میکند رهبری سوی ولایت میکند
فاطمه دید از عدو آزارها کشته شد در راه حیدر بارها
لذا خانهنشین شدن علی، غیبت زمان را رقم زد و حرکت فاطمه وظایف منتظر را تبیین نمود و شاید این است رمز آن پیوند! و اکنون اگر ما منتظریم، روشن است که مهمترین وظیفهی ما حمایت از ولایت و دفاع از اوست؛ امّا چگونه میتوانیم این وظیفه را انجام دهیم؟
با تمسّک به دو حجّت الهی و تبعیّت از آنها، حجّت ظاهر که همان پیامبران و پیشوایان الهی هستند و با عمل به دستورات و جان سپردن به راهنماییهایشان، میتوانیم مسیر تمسّک و تبعیّت را بپیماییم و نیز با تمسّک به حجّت باطن که همان عقل است و به کار گرفتن آن با استفاده از تقوا.
علاوه بر این حضرت ولیّعصر شرط قرارگرفتن در مسیر هدایت را به پیروی از دو نکته میدانند:
۱ـ اندیشه در امر الهی
۲ـ پذیرش از اولیای او
به این مفهوم که میتوان از شناخت الهی به شناخت پیامبر و سپس به شناخت امام زمان رسید و در نهایت پیروی و دنبالهروی از او روشنگر راه هدایت و مایهی پیشرفت ماست. حضرت زهرا(سلامالله علیها) در این زمینه میفرماید: « مَثَلُ الْإِمَامِ مَثَلُ الْکَعْبَهِ إِذْ تُؤْتَى وَ لَا تَأْتِی»؛ امام چون کعبه است که به سوی او میروند و او به سوی مردم نمیرود (بحارالانوار،ج۳۶،ص:۳۵۳).
تأمّل در این روایت لازم است. در واقع بهترین و مهمترین چیزی که حضرت به جامعهی بشریت یادآور شدند این است که: «امام زمان بسان کعبه است» و برای سعادت و کمال باید متوجّه او شد و به او روی آورد و پروانهوار گرد وجودش طواف نمود.
پس شرط انتظار آن است که الگوی تو فاطمه باشد. پس به زهرا اقتدا کنیم در دفاعش از ولایت، در بینش و نگرش آن حضرت نسبت به امام زمانش که او را با تأسّی به پدر بزرگوارش بسان کعبه میداند، در صفات و ویژگیهای او از حیث فردی و اجتماعی چون: غیرت، شجاعت، عفّت و حیا، عزّت و شرافت انسانی، احیای ارزشها، صفا و صمیمیّت و مهربانی، خدایی زندگی کردن و تسلیم محض او بودن، هشیاری، بیداری و زمانشناسی حضرت و صبر و بردباری ایشان ، برای به ثمر نشاندن رسالت پدرش، به زانو درآوردن دشمنان خدا، خنثی کردن ترفندهای دشمنان و آمادهسازی جهان برای حکومت فرزندش.
عرفان فاطمه ادراک شب قدر است و شناخت فاطمه نجات از یک عمر سردرگمی است.
کمال زهراست که او را محور قرار داده است؛ بلوغ و بیداری اوست که وی را اسوه قرار داده.
رسول خدا(صَلَّیاللهعلیهوآله) میفرماید: «فاقتدوا (فاهتدوا) بالزهره»(بحارالانوار، ج ۲۴، ص ۷۴)
بنابراین فاطمه بهترین سرمشق دوران غیبت است و ما برای تشکیل دولتالزّهرا باید وظایفمان را بشناسیم که چگونه با زندگی فاطمی قیام و حکومت مهدوی را که همان دولتالزهرا میباشد رقم بزنیم.