به عمل کار بر آید به سخندانی نیست

تأسیس حوزه‌ی علمیه برای بانوان و در نظر گرفتن مکانی که بتواند زمینه‌ساز رشد ایمانی و اعتلای فرهنگی آنان باشد آن هم در آن سال‌های اختناق، از ابتکاری‌ترین طرح‌های استاد معظمه بوده است. اینکه بانویی بتواند به تنهایی نهادی فرهنگی را با چنین گستره‌ی فعالیت در طی ۴۰ سال اداره نماید، به طور یقین مدیون تلاش‌ها، نوآوری‌ها و زحمات فراوان است. استاد طاهایی نه تنها با سخن بلکه با عمل خود سعی در اعتلای فرهنگ اسلامی داشتند زیرا تأثیر عمیق «دعوت عملى» ازآن‌جا سرچشمه مى‏گیرد که هر گاه شنونده بداند گوینده از دل سخن مى‏گوید و به گفته‌ی خویش صد در صد ایمان دارد، گوش جان خود را به روى سخنانش مى‏گشاید و سخن که از دل برخیزد بر دل مى‏نشیند و در جان اثر مى‏گذارد و بهترین نشانه‌ی ایمان گوینده به سخنش این است که خود قبل از دیگران عمل کند، همانگونه که على† مى‏فرماید:

«اى مردم به خدا سوگند شما را به هیچ طاعتى تشویق نمى‏کنم مگر قبلاً خودم آن را انجام مى‏دهم و از هیچ کار خلافى باز نمى‏دارم مگر اینکه پیش از شما از آن دورى جسته‏ام» (مکارم شیرازى، ۱۳۷۴، ج‏1، ص ۲۱۵).

در واقع یکی از مهمترین شاخص‌های مبلغ موفق، عمل گرا بودن اوست. دریافت کنندگان پیام اگر ببینند گوینده به جای این که اهل عمل باشد تنها اهل گفتار است به‌زودی از دور او پراکنده شده و گفتارش در دل کسی نمی‌نشیند.

 دوستان و شاگردان استاد طاهایی که از نزدیک با وی تعامل داشتند نکته‌هایی نغز از سیره عملی استاد نقل می‌ کنند که خواندنی است:

خانم زینب طالبی (مدیریت استادان در معاونت آموزش حوزه‌ی علمیه‌ی خواهران قم):

«در سال ۸۷، در اردویی به نام اردوی رضوان در خدمت استادان حوزه‌های علمیه‌ی کل کشور بودیم که به خدمت علی بن موسی الرضا† مشرف شدیم. در جلسات درسی خانم طاهایی تحت عنوان «شرح زیارت جامعه‌ی کبیره» شرکت می‌کردیم. سخنان ایشان واقعاً تأثیرگذار بود به حدی که می‌تواند تحوّل دینی در افکار همه به ویژه جوانان ایجاد کند. امروزه در جامعه سخنران و کسانی که مسائل دینی را بیان می‌کنند زیاد است ولی کسی که تأثیرگذار باشد واقعاً کم است. ما در آن یک هفته از محضر خیلی از بزرگان استفاده کردیم، امّا ایشان شخصیتی دیگری داشتند که بسیار هم از رفتارهای عملی ایشان و بیاناتشان استفاده کردیم که به نظر بنده اگر مبلغان به دنبال تأثیرگذاری در مخاطبشان هستند و می‌خواهند پیام دین را آن چنان که شایسته‌ی دین اسلام است ابلاغ کنند بهترین راهش همین است که سخنانشان از باورشان و اعتقادشان برخاسته باشد… امّا خانم طاهایی هم به عقایدشان باور قلبی داشتند و هم عمل می‌کردند. کلام آرام و در عین حال خیلی پرمحتوا و متین ایشان در محافل علمی تأثیر فوق العاده‌ای داشت که ما وقتی از استادان در خصوص جلساتی که برگزار کرده بودیم نظرسنجی کردیم اکثراً همین نکته را می‌گفتند که جلسات ایشان تأثیر عمیقی روی ما گذاشت؛ بنابراین نتیجه‌ای که من خودم شخصاً به عنوان مجری آن برنامه که خودم هم،‌ از وجود مبارک ایشان استفاده کردم، گرفتم، این بود که خانم طاهایی به آن چیزی که می‌گفتند ۱. باور داشتند‌ 2.‌ عمل می‌کردند (www.tahaie.com).

خانم مؤمن زاده از شاگردان استاد نقل می‌کند: کلاس‌داری ایشان فوق العاده بود. اول که وارد می‌شدند به همه‌ی کلاس یک نگاه می‌کردند. بعد می‌فرمودند: «سلام علیکم». به جای ما سلام می‌کردند. با سلام ایشان بلند می‌شدیم. در نگاه کردن روش پیامبر… را داشتند که به مستمعین خود نگاه مساوی می‌کردند. نگاه ایشان با دیگران متفاوت بود، محبت آمیز بود و پر از آرامش؛ شاگرد باید در کلاس احساس آرامش و امنیت کند. استاد می‌تواند این احساس امنیت را تأمین کند، با نحوه‌ی ورود و قرار گرفتنش پشت میز (همان).

خانم پیوندی (مستأجر خانم طاهایی) می‌گوید: گاهی بعضی از مسائل را برای ایشان می‌گفتیم، از اتفاقاتی که افتاده بود یا از وضعیت جامعه، کم رنگ شدن حجاب و… از ایشان راهنمایی می‌خواستیم. ایشان می‌گفتند: شما باید با عمل خودتان کار درست را به مردم نشان دهید. اول باید از خودتان شروع کنید. باید آن قدر تسلط داشته باشید که آن‌ها از شما رنگ بگیرند. اگر پای کسی بنشینید و نتوانید او را تغییر بدهید، مشکل از خود شماست؛ یعنی شما خودتان خوب یاد نگرفته‌اید که نتوانسته‌اید دیگران را تحت تأثیر قرار بدهید (همان).

 خانم ملک تاج رخشانی(مدیر مدرسه‌ی علمیه‌ی حضرت نرجسƒ زاهدان):

از آن جا که خانم طاهایی حرفی را که می‌زدند خود به بهترین نحو به آن عمل می‌کردند، سخن ایشان تأثیر بسزایی بر افراد داشت. همیشه وقتی در کنار استاد بودم، سؤال نمی‌کردم که چه کار کنم؛ فقط نگاه می‌کردم ایشان چه کار می‌کنند، من هم همان کار را انجام می‌دادم (همان).