چگونه از پوکی استخوان جلوگیری کنیم؟ / دکتر حدیث کوثری و معصومه مصطفوی نژاد
پوکی استخوان یک بیماری شایع و یک مشکل بزرگ تأمین سلامت به خصوص در دوران میان‌سالی و سالمندی است. سازمان بهداشت جهانی بیماری پوکی استخوان را همراه سرطان ها و سکته ی قلبی به عنوان چهار دشمن اصلی بشر اعلام کرده‌است.
روند شروع این بیماری از ۲۰ سالگی است و معمولاً بدون هیچ گونه علایم هشدار‌دهنده شروع می شود ولی غالباً بعد از پیدایش شکستگی مهره های گردن، استخوان ران و مچ دست متوجه مشکل می شوند. (آیین تندرستی، دکتر مهدی اصفهانی، ص۲۴۷)
این بیماری در خانم ها شایعتر است. عواملی چون یائسگی زودرس و عدم دریافت کلسیم کافی در دوران حاملگی و دریافت ناکافی ویتامین D موجود در نور آفتاب به علت پوشش و استفاده از کرم ضدّ آفتاب نیز آن را تشدید میکند. البته قرار گرفتن روزانه ۲۰ دقیقه در هوای پاکیزه و در معرض نور خورشید (البته از پشت شیشه) در جبران کمبود ویتامین D و حفظ سلامت استخوان مؤثّر است و همینطور انجام فعالیّت ورزشی که اگر قبل از بلوغ شروع شود به علّت تقویت عضلات و کاهش احتمال افتادن، از میزان شکستگی استخوان میکاهد.
برای دریافت مواد غذایی مؤثر در سلامت استخوان پارهای از مواد غذایی مفید بیان می شود.
انجیر: امام رضا(علیه‌السّلام): انجیر دهان و استخوان ها را استحکام می بخشد. (دانشنامه ی احادیث، محمد مهدی ری شهری، ج۱، حدیث ۹۳۹) انجیر منبع خوبی از کلسیم، منیزیم، فسفر و آهن است که همگی غذای استخوان می باشد.
یکی از داروهای مؤثّر برای درمان آرتروز و درد مفاصل مخلوط شیر بز و انجیر سیاه می‌باشد. این مخلوط سموم مختلف را از بدن خارج کرده و درد را از بدن می برد.
گوشت و شیر: گوشت و شیر گوشت می‌رویانند و استخوان ها را استحکام می بخشند. (همان، حدیث ۹۶۲)
آرد و روغن زیتون: امام صادق(علیه‌السّلام): خوردن سویق (آرد بو داده شده و پخته شده) با روغن زیتون استخوان را استحکام می بخشد. (دانشنامه ی احادیث پزشکی، ج۱، حدیث ۹۶۳)
باقلا: امام صادق(علیه‌السّلام): خوردن باقلا استخوان ساق را تراکم درونی می دهد. (همان، حدیث ۹۶۷)
سنجد: امام صادق(علیه‌السّلام): سنجد… هسته اش استخوان را رشد می دهد و ساق پا را نیز قوی می کند. (همان، حدیث ۹۶۸)
نخود: امام رضا(علیه‌السّلام): نخود برای کمر درد سودمند است. (همان، حدیث ۹۷۶)
چغندر: امام رضا(علیه‌السّلام): … بر تو باد چغندر… استخوان ها را درشت می کند. (همان، حدیث ۹۶۵)
غذاهای حاوی ویتامینD، کلسیم، منیزیم و فسفر شامل پنیر، کره، شیر، ماهی، غلّات و حبوبات و سبزیجات برگ سبز انواع کلم، دانه ی سویا، بادام، لوبیا چیتی، پرتقال و … .
عدم مصرف ترشی زیاد زیرا باعث ایجاد پوکی استخوان می شود. (پانزده روز تا سلامتی، جمشید خدادادی، ص۲۸۵)
منابع
۱. اصفهانی، دکتر محمد مهدی، آیین تندرستی، انتشارات تندیس، چاپ دهم، ۱۳۸۹.
۲. محمدی ری شهری، محمد، دانشنامه ی احادیث پزشکی، چاپ دارالحدیث، چاپ چهارم، ۱۳۸۴.
۳. خدادادی، جمشید، پانزده روز تا سلامتی(باز خوانی آیات مربوط به تغذیه ی انسان در قرآن کریم)، نشر شهر، چاپ هفتم، ۱۳۹۱.
