محمود صباغیان دلوئی
پانزدهم رجب سال دوم هجری است، روز به نیمه رسیده است و نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم دو رکعت از نماز ظهر را در جماعت مسجد بنی‌سلمه خوانده که جبرئیل امین نازل می‌شود، شانه‌های مبارک حضرت را از جانب بیت‌المقدس در شمال مدینه به سمت مسجدالحرام در جنوب برمی‌گرداند و حضرت و حاضرین دو رکعت آخر نماز را به سمت کعبه می‌خوانند؛ تا یکی از وقایع مهم و ارزشمند تاریخ اسلام در آن روز اتفاق افتد.
قبله، نماد توحید و یکی از نشانه‌های ادیان توحیدی است که مکاتب الهی را از آیین‌های غیر الهی جدا کرده، مرکز وحدت عابدان و کانون همگرایی بندگان خدا می‌گردد. خداوند برای هر امتی از امت‌های پیشین نیز، قبله‌ی مخصوصی قرار داده تا به هنگام نماز و نیاز، به سوی او متوجّه شوند.
از آن جا که در آغاز ظهور اسلام خانهی کعبه، کانون مشرکان عرب گردیده و آن را محل نگهداری بت‌های خود قرار داده بودند، مسلمانان مأمور شدند برای جدا ساختن صفوف موحّدان از مشرکان، نماز خود را به سوى بیت‌المقدّس به جا آورند.
مسجد‌الاقصی یکی از مقدس‌ترین اماکن مذهبی مسلمانان جهان است. این مسجد که خاستگاه بسیاری از پیامبران بزرگ الهی بوده، محل عروج پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می‌باشد: «سبحان الذی اسرى بعبده لیلاً من المسجد الحرام الى المسجد الاقصى الذی بارکنا حوله». مسجد‌الاقصی سومین حرم شریف پس از مسجدالحرام و مسجد‌النبی در نزد مسلمانان است و به گواهی تاریخ‌‌نویسان دومین مسجد ساخته شده بر روی زمین پس از بیت‌الله‌الحرام محسوب می‌شود، همچنین اولین قبله‌ی مسلمانان است که پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم و سایر مسلمانان در تمام مدّت سیزده سالی که در مکه بودند با ایستادن به سمت آن روی نیاز خود را به سوی خالق بی‌نیاز می‌کردند.
امّا با هجرت مسلمانان به مدینه و تشکیل حکومت اسلامی، رونق روز افزون و پیشرفت‌های چشم‌گیر مسلمانان، ترس و وحشت را در دل یهودیان برانگیخت و باعث شد تا بر کارشکنی‌های خود افزوده و از راه‌های گوناگون، مسلمانان و شخص پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم را مورد آزار و بی‌مهری قرار دهند. مسأله‌ی اقتدای مسلمانان به قبله‌ی آنان یکی از دستاویزهایی بود که با آن مسلمانان را سرزنش کرده و می‌گفتند: «پیامبر شما مدّعی است آیین مستقلّی دارد و شریعت او، آیین‌های گذشته را نسخ می‌کند، در صورتی که هنوز قبله‌ی مستقلی ندارد و از قبله‌ی یهودیان پیروی می‌کند».
سخنانی از این دست، مسلمانان و پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم را سخت می‌آزرد و یهودیان همچنان در افروختن آتش طعن و دراز کردن زبان نیش خود می‌کوشیدند و اوضاع مسلمانان را به جایی رساندند که حضرت نیمه‌های شب، خواب بر چشم نداشت و به جهت گشایش و رهایی از آن وضع، روی خود را به سوی آسمان کرده و هر لحظه در انتظار فرمانی از جانب معبود بود. قرآن کریم در آیه‌ی ۱۴۴ سوره‌ی بقره لحظات انتظار حضرت را چنین بیان می‌کند: «قَدْ نَری تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّماءِ فَلَنُوَلِّیَنَّکَ قِبْلَهً تَرْضاها»؛ پیامبر! ما چهره‌ی تو را که در انتظار وحی به این سو و آن سوی آسمان می‌گردانی می‌بینیم، اینک تو را به سوی قبله‌ای که از آن خشنود شوی برمی‌گردانیم.
خداوند با این فرمان، قبله‌ی مسلمانان را از قبله‌ی یهود جدا ساخته، دهان مخالفان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را دوخته و آتش طعن آنان را خاموش می‌نماید. خانهی کعبه که کهن‌ترین مرکز توحید و پرستش ذات احدیت بوده و شریف‌ترین مکان در روی زمین است را به عنوان قبله‌ی موحّدان انتخاب می‌کند و باعث سربلندی مسلمانان و کرامت مضاعف نبیّ مکرّم صلی الله علیه و آله و سلممی‌گردد.
