دست دعا بر دامان صحیفه سجادیه

سمیه وحیدیان صادق

(دعای ۱۴ صحیفه سجادیه)

همزمان با پیروزی‌های اخیر جبهه‌ی مقاومت و ناکامی دشمن در دستیابی به اهداف خود، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای(حفظه الله) در پاسخ به درخواست راهنمایی برای خواندن ادعیه جهت کسب فتح نهایی برای این جبهه‌ و دفع شر رژیم صهیونی، خواندن «سوره فتح»، «دعای چهاردهم صحیفه سجادیه» و «دعای توسل» را توصیه کردند.

دعای چهاردهم صحیفه‌ی سجادیه دعایی است که وقتی به امام سجاد علیه السلام ظلم می‌شد یا ظالمی را می‌دیدند، آن را می‌خواندند.

امروز نیز در وضعیتی که ظلم‌های آشکار و جانسوزی در غزه، لبنان و کل فلسطین از سوی صهیونیست‌های غاصب انجام می‌شود، طبق توصیه‌ای که مقام معظم رهبری (حفظه الله) فرموده‌اند، ما باید با این دعا انس داشته باشیم. این دعا به ما یادآوری می‌کند که حرکت اسلام یک حرکت عدالت‌محور است و هر گونه ظلم، کم یا زیاد، از هر کسی باشد، غیرقابل پذیرش است. همچنین، ما را تربیت می‌کند که “ای آدم! وقتی ظلم را دیدی، با زبان، با دل و با دست خودت هر حرکتی که می‌توانی انجام بده تا واقعاً ضدّ ظلم باشی”.

این دعا به ما می‌آموزد که چگونه در چنین موقعیت‌هایی خدا را بخوانیم و حرکتِ توحیدیِ زیبا داشته باشیم. (www.khamenei.ir/ 1403/08/29)

حضرت، دعا را با خطاب به خداوند آغاز می‌کنند که: «ای آن‌که اخبار شاکیانِ از ستم، بر او پنهان نیست و ای آن‌که نسبت به ستمی که بر ستمدیدگان رفته، نیاز به شهادت شاهدان ندارد و ای آن‌که یاری و نصرتش به ستمدیدگان نزدیک است و ای آن‌که مددکاری‌اش از ستمگران دور است» (صحیفه سجادیه، دعای ۱۴، فراز ۴-۱).

در فراز اول تا پنجم از این دعا به چند مسئله‌ی مهم در باب مظلوم و ظالم اشاره شده است:

وضع مظلوم و فریاد و زارى و استغاثه‌اش از خداوند پنهان نیست.
شخص مظلوم برای اثبات ظلمى که بر وى رفته، نیازى به آوردن شاهد در پیشگاه حق ندارد؛ زیرا بهترین گواه و شاهد بر اعمال بندگان، خداست.
کمک و یارى حضرت حق به مظلوم نزدیک و از ستمکار دور است.
وجود مقدس حضرت رب العزّه تمام بندگانش را از ظلم و ستم منع فرموده و آنان را از هتک نسبت به دیگران باز داشته است.
ظلم و ستم معلول کفران نعمت خدا و نتیجه‌ی طغیان وسرکشى در نعمت است.

حکومت خدا در بیان قرآن‌

در ادامه بخشی از آیات مربوط به حکومت خدا در قرآن آمده است تا فراموش نشود که هیچ فعلی اعم از ظلم از چشم خداوند پنهان نمی‌ماند:

«و کلیدهاى غیب فقط نزد اوست و کسى جز او آن‌ها را نمى‌داند و به آنچه در خشکى و دریاست، آگاه است و هیچ برگى نمى‌افتد، مگر آن که آن را مى‌داند و هیچ دانه‌اى در تاریکى‌هاى زمین و هیچ تر و خشکى نیست مگر آن که در کتابى روشن [ثبت‌] است» (انعام/ ۵۹).
«پروردگارا! یقیناً تو آنچه را ما پنهان مى‌داریم و آنچه را آشکار مى‌کنیم، مى‌دانى و هیچ چیز در زمین و آسمان بر خدا پنهان نیست» (ابراهیم/۳۸).
«روزى که همه‌ی آنان آشکار مى‌شوند، [و] چیزى از آنان بر خدا پوشیده نمى‌ماند. [و ندا آید:] امروز فرمانروایى ویژه‌ی کیست؟ ویژه‌ی خداى یکتاى قهّار» (غافر/ ۱۶).
«بگو: اگر آنچه [از نیت‌هاى فاسد و افکار باطل‌] در سینه‌هاى شماست، پنهان دارید یا آشکار کنید، خدا آن را مى‌داند و نیز آنچه را در آسمان‌ها و آنچه را در زمین است، مى‌داند و خدا بر هر چیز تواناست» (آل عمران/ ۲۹).

در فراز بعد حضرت می فرمایند: «خدایا! بر محمد و آلش درود فرست و ستم‌کننده‌ی بر من و دشمنم را با نیرویت از ستم بر من بازدار و با قدرتت تندی و تیزی ستمش را بر من بشکن و برایش در آنچه که دوست دارد، مشغولیت و سرگرمی قرار ده [تا از ستم‌ورزی غافل گردد]؛ و بر وجودش در برابر مظلومی که با او به دشمنی برمی‌خیزد، داغ عجز و ناتوانی زن» (صحیفه سجادیه، دعای ۱۴، فراز ۶).

امام علیه السلام در این فراز گویی ظلمی را که به خودش شده، نادیده گرفته ولى برای آن ستمگر خفته‌دل، نگران است و از خداوند خواسته که او را از ستمگرى باز دارد؛ زیرا قدرت بخشیدن به ستمکار سبب ستم‌پیشگى در بین انسان‌ها مى‌شود و هر انسانى با به دست آوردن اسلحه‌ی قدرت و توانایى نظامى به خود اجازه‌ی تجاوز و ستمگرى مى‌دهد. در واقع جنایات بشرى که در طول تاریخ اتفاق افتاده در اثر این احساس قدرت پوشالى است.

انواع ظلم‌

امام على علیه السلام مى‌فرمایند: «بدانید ستم سه گونه است: ستمى که بخشیده نشود و ستمى که بازخواست شود و ستمى که بخشیده شود و بازخواست نشود؛ اما ستمى که آمرزیده نشود شرک به خداوند است (نساء/ ۴۸)، اما ستمى که آمرزیده شود ستم عبد بر خود است در ارتکاب بعضى از گناهان کوچک. اما ستمى که بازخواست شود ستم بعضى از مردم بر بعض دیگر است» (نهج البلاغه/ خ ۱۷۵).

در ادامه، حضرت درخواست‌های زیر را بیان می‌کنند:

عفو و بخششت را در برابر ستمی که دشمن به من روا می‌دارد، عوض ده و به جای رفتار بدش نسبت به من، رحمتت را قرار ده (صحیفه سجادیه، دعای ۱۴، فراز ۹).
همان طور که ستم کردن دیگران بر من را در نظرم ناخوشایند جلوه دادی، مرا از این‌که بر دیگران ستم ورزم حفظ فرما (همان، فراز ۱۰).
خدایا! به کسی غیر تو شکایت نمی‌کنم و از هیچ حاکمی غیر تو یاری نمی‌خواهم. حاشا که چنین کنم؛ پس بر محمد و آلش درود فرست و دعایم را به اجابت برسان و شکایتم را به تغییر وضع فعلی‌ام مقرون ساز (همان، فراز ۱۱).
مرا به ناامیدی از عدل و انصاف در عرصه‌ی امتحان قرار نده و دشمن را به ایمنی از کیفرت امتحان مفرما تا این که بر ستمش نسبت به من پافشاری کند و بر حقم چیره شود و به‌زودی او را به عذابی که ستمکاران را به آن تهدید کردی آشنا کن و مرا با اجابتی که نسبت به دعای بیچارگان وعده دادی آگاه ساز. (همان، فراز ۱۲).
خدایا! بر محمد و آلش درود فرست و مرا به پذیرفتن هر سود و زیانی که برایم مقرر کرده‌ای موفق دار و مرا به آنچه از دیگری برای من و از من برای دیگری می‌ستانی، خشنود ساز و به راست‌ترین راه هدایتم کن و به سالم‌ترین برنامه به کارم گمار (همان، فراز ۱۳).
خدایا! اگر خیر من نزد تو در این است که در گرفتن حقم تأخیر افتد و انتقام از کسی که به من ستم روا داشته تا روز جدا شدن حق از باطل و جایگاه گردآمدن مدعیان فرو گذاشته شود، همان را در حق من اجرا کن؛ پس بر محمد و آلش درود فرست و مرا از سوی خود، به نیت راستین و پایداری همیشگی یاری ده (همان، فراز ۱۴).
از میل و رغبت بد و بی‌قراری اهل حرص پناهم ده و نقشی از ثوابی که برای من ذخیره کرده‌ای و کیفر و عقابی که برای دشمنم مهیا ساخته‌ای، در دلم به تصویر آر و آن را وسیله‌ای برای خرسندی و رضایت من نسبت به آنچه که برایم مقرر کرده‌ای و اطمینان به آنچه که برایم انتخاب فرموده‌ای، قرار ده (همان، فراز ۱۵). (به نقل ازwww.erfan.ir).

منابع