گروه تنظیم آثار استاد طاهایی
مقدمه
تاریخ انقلاب اسلامی یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌ها و ذخایر ملی ماست. شناخت چگونگی شکل‌گیری انقلاب و آشنایی با عناصر و افراد تأثیرگذار در آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. طوری که لازم است بارها و بارها حافظه‌ی تاریخی را مورد رصد قرار دهیم و انقلاب را از تولد تا شکوفایی از زاویه‌های مختلف ببینیم.
یکی از این زوایا مشارکت زنان در انقلاب است. در این راستا بیداری جامعه‌ی زنان و جدا کردن ایشان از ارزش‌های توخالی دولت پهلوی، توجه دادن به ارزش‌های واقعی و بصیرت دینی کار آسانی نبود و نیاز به ژرف‌اندیشی و تدبیر داشت که استاد فرزانه بانو طاهایی در این زمینه به تمام معنا کارآمد بودند.
از آنجا که نگارنده در آن سال‌ها کم و بیش محضر استاد را درک کرده و در جلسات ایشان شرکت نموده و با مستندات کتبی که در این زمینه گزارش داده‌اند، آشناست با استفاده از منابع شفاهی و مکتوب این مختصر را تدوین نموده است.
نقطه‌ی شروع
دوران حیات بانو طاهایی(رحمه الله علیها) در برهه‌ای حساس از تاریخ ایران اسلامی رقم خورد. اوج جوانی و شور و نشاط یک بانوی فرهیخته که کم‌کم جانش با تعالیم اسلام ناب محمدی گره می‌خورد با شکل‌گیری انقلاب اسلامی و یاری و نصرت آن همزمان گردید. علاوه بر این حضور در یک خانواده‌ی انقلابی و بزرگ شدن بر سر سفره‌ی پدر و مادری متشرع و بصیر، رکن دیگریست که باید لحاظ شود؛ چرا که از دل خاندان بزرگ سید خاموشی چندین فرد شاخص و انقلابی وارسته متولد شده؛ طوری که حافظه‌ی تاریخی افراد بین نام سید خاموشی و انقلابی بودن گره زده است. شاید سر اینکه در این خانواده سیاست عین دیانت می‌شود و دیانت عین سیاست، ریشه در تعالیم ناب اهل‌بیت ع و آموزه‌های قرآن کریم و فهم خوب عبارت (وساسه العباد) زیارت جامعه کبیره داشته باشد.
تربیت انقلابی
گاهی بعضی از افراد انقلابی این توانایی را ندارند که جامعه و یا حتی یک فرد را با خود همراه نمایند اما استاد طاهایی در این زمینه منحصربه‌فرد بود. شاید دلیلش علاوه بر شخصیت ویژه، اساتید و بزرگانی باشند که بانو در محضر آنان انقلابی بودن را تلمذ نموده است. استاد طاهایی در سایه‌ی تعالیم اساتید بزرگوارشان همچون مقام معظم رهبری(حفظه الله) رشد ایمانی و علمی نموده و با الفبای انقلاب اسلامی آشنا گردیدند. تبدیل آموزه‌های دینی به گفتمان انقلابی متناسب با مخاطب به خصوص بانوان مشهدی حکایت از هوش و ذکاوت سرشار استاد دارد. نکته‌ی حائز اهمیت این که ایشان علاوه بر انقلابی بودن توانایی آن را داشتند که بانوان مشهدی و حتی خانواده‌های آنان را با خود همراه نمایند و شور و شعور انقلابی را ترویج دهند؛ طوری که کلام ایشان در منبرها فصل‌الخطاب خانواده‌های مذهبی و انقلابی شده بود.
علاوه بر این تلاش و همت وسیع استاد در آن روزهای به‌یادماندنی از تاریخ انقلاب اسلامی تحول عظیمی را در میان بانوان مشهدی ایجاد کرد.
مکتب نرجس؛ رسانه انقلاب
بانو طاهایی(رحمه الله علیها) شاگردان خود را برای تبلیغ به اقصی نقاط کشور می‌فرستادند و از همه‌ی موقعیت‌ها به خصوص ماه رمضان و محرم برای افشاگری علیه رژیم شاهنشاهی بهره می‌بردند. آموزهای قرآنی بهترین راهنما برای رسوایی دستگاه منحط پهلوی بود. در آن دوران کسی که داستان موسی و فرعون را در قالب نمایش روی صحنه‌ی تئاتر مکتب نرجس می‌دید به خوبی درمی‌یافت که ماجرا از چه قرار است. این کار دستگاه سیاسی حکومت یعنی ساواک را به شدت عصبانی می‌کرد.
شور انقلابی با پخش اعلامیه‌ها روز به روز افزون می‌گردید. استاد طاهایی می‌فرمود: «برادرم تقی خاموشی و سایر افراد خانواده هر اعلامیه‌ای که از طرف امام می‌آمد هنوز منتشر نشده فوری به من تلفن زده و خبر می‌دادند. ما هم سریع تایپ و تکثیر می‌کردیم اگر امکان پخش آن نبود اعلامیه در اجتماعات سخنرانی‌ها توسط خود ایشان یا بعضی از دوستان خوانده می‌شد».
حرکت انقلابی
درایت بانو طاهایی(رحمه الله علیها) در تربیت نسل انقلابی کم نظیر است. بنیادهای فکری ایشان در زمینه‌ی جایگاه زنان بر اساس قرآن و سنت در پیشبرد مسئله بسیار مهم بوده است. اکرام بانوان، توجه به زیبادوستی آنان، آرامش و متانت به همراه آراستگی ظاهری از جمله نکاتی است که خانم‌های مشهدی و دیگر شهرها را به سوی منبر استاد جذب می‌نمود.
روزهای داغ انقلاب بود که طاهایی فرهیخته به هر شهری وارد می‌شد سیل عظیم جمعیت که آوازه‌ی او و جلساتش را شنیده بودند از ایشان استقبال می‌کردند و همین موجب حساسیت سازمان امنیت رژیم پهلوی شده بود. اما ذکاوت استاد در روش تبلیغی به گونه‌ای بود که آن‌ها نمی‌توانستند به صراحت به ایشان اتهامی وارد کنند. ایشان در لابلای تفسیر قرآن، وجوب مبارزه با سلطان ستمگر و حرمت سکوت در برابر او را توضیح می‌دادند.
استاد معتقد بودند حضور زنان در کارهای اجتماعی و سیاسی به خصوص انقلابی از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا بانوان نیروهایی هستند که در عمق خانواده ایجاد انگیزه می‌کنند.
طغیانگری علیه رژیم
حرکت چرخ‌های انقلاب سرعت گرفته بود. به همان نسبت فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی و سفرهای استاد هم بیشتر می‌شد. دوستان و یاران دغدغه‌مندانه همه جا او را همراهی می‌کردند؛ گاهی نگرانی در چشم‌ها موج می‌زد چرا که احتمال می‌دادند نظام منحط پهلوی برای ایشان ایجاد مشکل نماید. با توجه به اینکه همسر بزرگوارشان جناب آقای طاهایی در زندان بود و برادران نیز شب‌ها و روزها را دربند رژیم شاهنشاهی سپری می‌نمودند اما بانو طاهایی مصمم و قاطع راه را ادامه می‌دادند و ضمن ملاقات همسر در زندان از ایشان برای سلوک انقلابی خود کسب اجازه می‌نمودند. ایشان در روزهای پایانی حیات رژیم منحوس پهلوی، بدون مجوز اقدام به بازگشایی مکتب نرجس کردند. در آن موقعیت زمانی، اذهان عمومی، مکتب نرجس را پایگاه مقاومت و محلی امن برای آزادیخواهان پیرو خط امام می‌دانست. سخن استاد سند بود. همه‌ی کسانی که به خانه‌ای که مزین به نام مادر امام زمان عج بود پا می‌گذاشتند و کلام قرآن کریم و احادیث معصومین ع را می‌شنیدند دل‌آرام بودند. فضای جلسات به گونه‌ای پیش می‌رفت که هر فرد بلندگوی صدای اسلام ناب محمدی می‌شد!
منابع
- اکبری، فاطمه، در روشنای خاموشی، مشهد، مروج، ۱۳۸۹.
- حوزه علمیه نرجس، کارنامه علمی بانوی با فضیلت، مشهد، مروج، ۱۳۸۹.
- موسوی نژاد سوق، سیدعلی، شجره طوبی، بی‌جا، کومه، ۱۳۹۲.
