احکام فضای مجازی

1. اگر کسی در اینترنت محتویات مستهجن یا تصاویر خصوصی دیگران را تولید یا منتشر نمی‌کند، اما دیگران را به انجام این کار تشویق یا ترغیب می‌کند؟

2. اگر نرم افزار یا داده الکترونیکی که استفاده حلال و حرام دارد، به قصد حرام در اینترنت قرار دهد، حکم او چیست؟

3. با توجه به فضای باز اینترنت، قرار دادن اطلاعاتی که از آن‌ها می‌توان در عملیات خرابکارانه استفاده کرد، چگونه است؟ که اگر مثلاً فلانی نگذارد، دیگری می‌گذارد؟

4. با توجه به قابلیت آسان امکان تغییر اطلاعات شخصی (اعم از اطلاعات خصوصی، صوت، تصویر) در فضای مجازی اگر کسی اطلاعات دیگری را به صورت تفننی یا سرگرمی تغییر دهد، حکم او چیست؟

5. اگر کاربران از خدمات اینترنتی ارائه شده در راه حرام استفاده نمایند؛ تکلیف کسانی که این خدمات را ارائه می‌دهند، چیست؟

6. اگر شخصی برنامه نرم افزاری تولید کند، اما دیگران از آن در حرام استفاده کنند، تکلیف چیست؟

 

آیت الله خامنه ای:

جواب 1: دعوت و تشویق به منکر حرام است.

جواب 2: جایز نیست. (شماره استفتاء: 535294)

جواب 3: موارد مختلف است.

جواب 4: اگر مستلزم ورود به حریم خصوصی در فضای مجازی باشد جایز نیست. در غیر این صورت، موارد مختلف دارد.

(http://www.leader.ir،  استفتائات کد پیگیری: b455653314736ba1)

جواب 5و6: اگر بدانند در راه حرام استفاده مي‌شود، ارائه آن جايز نيست. ولی اگر خدمات ارائه شده و برنامه تولید شده، مورد استفاده افراد مختلف قرار می‌گیرد که بعضی از آن‌ها استفاده حرام داشته باشند، و ارائه دهنده به قصد استفاده حرام ارائه نداده باشد گناهی نکرده است. (http://www.leader.ir، استفتائات کد پیگیری: 4b6ff533145219ff)

 

آیت الله سیستانی:

جواب 1و2و3: در فرض سؤال جایز نیست.

جواب 4: تغییر اطلاعات شخصی افراد، بدون اذن از صاحبان آن جایز نیست.

جواب 5و6: چنانچه خدمات یا نرم افزار مذکور مشترک بوده و به قصد استفاده و انتفاع حلال برای کاربران عرضه می‌شود، ولی کاربران از آن استفاده حرام می‌کنند، وزر و وبال و گناه آن بر عهده کاربران است و تکلیفی جز امر به معروف و نهی از منکر با رعایت شرایط آن، بر عهده عرضه‌کنندگان خدمات اینترنتی یا پدید آورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای نمی‌باشد. (شماره استفتاء 1368مورخ18/11/93)

 

 آیت الله مکارم شیرازی:

جواب 1: مرتکب معصیت می‌شود  و باید از گناه خود توبه نماید.

جواب 2: اگر به قصد حرام باشد باید به صورت جدی اجتناب شود ولی اگر جنبه مشترک دارد و می‌توان از آن استفاده صحیح کرد مسؤوليت به گردن کساني است که از آن سوء استفاده مي‌کنند.

جواب 3و4: کپی رایت : اين کار جز با رضايت توليد‌کنندگان اصلي آن جايز نيست، مگر در صورتي که از کفار حربي باشند.

جواب 5: اگر جنبه مشترک دارد و می‌توان از آن استفاده صحیح کرد مسؤوليت به گردن کساني است که از آن سوء استفاده مي‌کنند.

جواب 6: مسؤوليت به گردن کساني است که از آن سوء استفاده مي کنند. (13/2/1394: http://online.makarem.ir/chatpage.aspx) 

شماره نشریه:  شمیم نرجس شماره 30