در فقه شيعه مستحب است بعد از سلام نماز سه مرتبه تكبير گفتهشود و مستحب است هنگام گفتن هر تكبير دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرند.
چرا بعد از سلام نماز، دستها را بالا برده و تكبير ميگوييم؟
در فقه شيعه مستحب است بعد از سلام نماز سه مرتبه تكبير گفتهشود و مستحب است هنگام گفتن هر تكبير دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرند، همانگونه كه مستحب است هنگام گفتن تكبير اوّل نماز و تكبيرهاى بين نماز دستها را بالا ببرند؛ ولى اهل تسنّن تكبير گفتن بعد از سلام نماز را مستحب نمىدانند.
ابن ادريس حلّى(رحمة الله) مى نويسد:
«يستحب بعد التسليم و الخروج من الصلاه أن يكبّر و هو جالس ثلاث تكبيرات يرفع بكل واحده يديه إلى شحمتي أذنيه، ثمّ يرسلهما إلى فخذيه في ترسّل واحد.» (ابن ادريس حلي، ج1، ص 232) مستحب است بعد از سلام و خروج از نماز همانطور که نشسته است تكبير بگويد بهطوريكه دستها را تا مقابل گوشها برده و پایین آورد.
هم چنین شروع تعقیبات نماز با همین سه تکبیر است. در رسالهي صلاتیه بیان شده: اوّل تعقيبات، سه دفعه تكبير بعد از سلام است و دستها را در حال تكبير بلند سازد. و شيخ مفيد (رحمة اللّه) فرمودهاند: كه دستها را موازي بردارد، پشت دستها را رو به خود و باطن آنها را رو به قبله نمايد، هر دفعه آنها را به جانب رانهاى خود فرود آورد (اصفهانی، 1425، ص266) شهید اول نیز میفرمایند: تعقيب بعد از نماز، مستحبِ مؤكّد است. و شروع آن به سه تكبير است كه با هر تكبير دستان خود را تا گوشهايش بلند مىكند. (شهيد اول، 1417) دليل اين اين امر سيرهي پيامبر
صلی الله علیه و آله و سلم و روايات معصومين علیهم السلام است. از جمله اينكه مفضل شاگرد امام صادق علیه السلام ميگوید: عرض نمودم به خدمت حضرت امام جعفر صادق علیه السلام: چه سبب دارد كه نماز گزارنده بعد از سلام سه مرتبه الله اكبر مىگويد و دستها را برمىدارد. حضرت فرمودند: چون حضرت سيد المرسلين صلی الله علیه و آله و سلم
مكّهی معظمه را فتح كردند نماز ظهر را با اصحاب خود نزد حجر الاسود به جا آوردند و چون سلام دادند سه مرتبه تكبير گفتند و دستها را از جهت آن برداشتند و گفتند: لا اله الّا الله وحده وحده وحده... (مجلسي اول، ج4، ص129) فقهاي شيعه نيز كه يكي از منابع فتاوا و آراء فقهيشان سنت و سيرهي معصومين علیهم السلام است اين عمل(تكبير بعد از نماز) را بر آن مستند كردهاند.
منابع
1. اصفهانى، مجلسى اول، محمد تقى، لوامع صاحبقرانى، مؤسّسهی اسماعيليان، قم، چاپ دوم، 1414.
2. حلّى، ابن ادريس، محمد بن منصور بن احمد، السرائر الحاوي لتحرير الفتاوى، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعهی مدرسين حوزهی علميهی قم، دوم، 1410.
3. اصفهانى، محمد تقى رازى نجفى، رسالهي صلاتيه، انتشارات ذوى القربى، قم، 1425.
4. عاملى، شهيد اول، محمد بن مكى، الدروس الشرعية في فقه الإمامية، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعهی مدرسين حوزهی علميهی قم، چاپ دوم، 1417.
شماره نشریه: شمیم نرجس شماره 29